Iedereen manager!
Mark: “Als je de ideale organisatie zou moeten ontwerpen, hoe zou deze er dan uitzien?”
Hugo: “Ik ben van ‘iedereen manager’! Dat is voor mij heel simpel. Een manager is iemand die verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen gedrag. Het is de definitie van volwassenheid. Maar helaas is dat nu uit elke organisatie georganiseerd. Het is immers de manager die verantwoordelijk is voor het gedrag van de ondergeschikte.”
Ontstijgen van principes
Mark: “Ik heb een organisatie een hele tijd vanuit het besturingsmodel benaderd. Maar eigenlijk klopt dit principe niet. Als je anderen wijst op de ineffectiviteit van een besturingsmodel, dan krijg je al snel een ander (ineffectief) besturingsmodel, hoe zie jij dit?”
Hugo: “Ja, het principe wordt niet ontstegen. Het besturingsmodel is de scheiding van bestuurd en besturend systeem. Het is eigenlijk de scheiding van denken en doen; de kop is van de romp gescheiden. Je hebt dan bedenkers en uitvoerders. Dat zie je ook bij staf en lijn, ofwel beleid en uitvoering. Naar deze scheiding van denken en doen is het grootste deel van onze maatschappij ingericht. Dat werkt voor een geoliede machine. En daar is niets mis mee. In fysieke arbeid met een grote mate van voorspelbaarheid is de machine heel erg efficiënt. Niemand zit op de productielijn van een autofabriek te wachten op creatieve denkers die het wiel steeds opnieuw en anders uitvinden. Dat gaat heel veel geld kosten en dat levert geen goede auto’s op.
Schakelen tussen twee contexten
Vandaar dat herhalend werk steeds meer geautomatiseerd wordt. Het wordt letterlijk een machine. Dat laat ruimte voor mijn versie van de ultieme organisatie, waarbij elke werknemer manager is van eigen gedrag. En dat is geen anarchie! Volwassen professionals mogen dan wel eigenwijs zijn en wij Nederlanders zijn daar het extreem voorbeeld van. Ze houden zich gewoon aan gemaakte afspraken en zonder afstemmen wordt daar niet zonder redenen vanaf geweken. Naast afspraken nakomen is er ruimte om er wat naast te doen. Dan krijg je de 3M of Google gedachte: 70/80% productie en 20/30% ruimte voor verbetering en verandering. Dan heb je het eigenlijk over kunnen schakelen tussen twee contexten. Ik ben ervan overtuigt dat omdat wij dit niet op jonge leeftijd geleerd hebben velen hier een probleem mee ervaren.
Wie stuurt er dan?
Iedereen manager laat de vraag wie stuurt er dan? Dat is dus iedereen. Iedereen beoordeelt elkaar. En de coördinatie en informatie als olie in deze machine gaat op roulatiebasis. Stel je voor dat iedereen om het jaar de primus inter paris is. Wat gaat dit doen met uitwassen waar continu over geklaagd wordt? Zoals machtsmisbruik, zelfverheerlijking, verantwoordelijkheid vermijden, opwaarts delegeren en aangeleerde hulpeloosheid.”
Wordt vervolgd …